İlimiz gül ve gül ürünleri üretiminde dünyada önde gelen kentlerdendir. Gülden elde edilen ve kozmetik sektöründe kullanılan gül yağı da ülkemiz için önemli ihracat kalemlerinden biridir. Gül hasadı döneminde ilimize çeşitli bölgelerden aileleri ile birlikte gelen mevsimlik tarım işçilerine yönelik yapılan denetim ve kontrollerde çocukların da gül toplama işinde çalıştırıldığı tespit edilmiştir. Bu durum gül yağı ihracatı yaptığımız ülkelerden özellikle Avrupa Birliği ülkelerince önemsenmekte, tedarik zincirinde sıfır çocuk işçiliği hedefinden dolayı ilimiz gül ürünleri ihracatının geleceğini tehlikeye atmaktadır.
Mevsimlik tarım işçiliği, Türkiye'nin tarımsal üretiminde önemli bir rol oynamakta fakat aynı zamanda bu işçilerin çalışma ve yaşam koşulları da tarım sektörünün üzerine eğilmesi gereken en önemli sorunlarından biri olarak durmaktadır.
Mevsimlik tarım işçiliği konusunda karşılaşılan ve gül ürünleri ihracatının geleceği ile doğrudan ilgili olan çocuk işçiliği ile mücadele çabası, tarım işçilerinin çocuklarının fiziksel, ruhsal, kültürel ve psikolojik gelişimlerine katkı sağlamakta, eğitim haklarına erişimini mümkün kılmaktadır.
Anayasamızın 50. maddesinde; bireylerin, yaşlarına uygun olmayan işlerde çalıştırılamayacağı hükme bağlanmıştır. Yine 4857 sayılı İş Kanunu'nun 71. maddesinin 1. fıkrasında; “On beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, on dört yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler." denmektedir.
Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 bölümünde genç ve çocuk işçi kavramları ayrıntılı olarak tanımlanmıştır. Buna göre genç işçi, “15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını tamamlamamış kişi"; çocuk işçi ise “14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişi" olarak tarif edilmiştir. Aynı Yönetmelikte “Çocuk İşçilerin Çalıştırılabilecekleri Hafif İşler" de belirtilmiştir. Bunlar arasında çiçek toplama yer almaktadır.
Gerek yukarıda bahsi geçen Anayasal ve yasal düzenlemeler, gerek ilimiz için gül sektörünün taşıdığı önem dikkate alınarak, gül hasadında veya gül ürünleri üretim süreçlerinde 15 yaşından gün almamış olan çocukların çalıştırılması iş bu Genel Emir kapsamında yasaklanmıştır.
Bu yasağa aykırı hareket ederek çocuk çalıştıran ebeveyne, bu çocukların tarlasında çalışmasına müsaade eden tarla sahibine, yine bu çocuklarla tarla sahibini çalıştırmak amacıyla buluşturan tarım aracılarına 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 32. maddesi kapsamında her bir çocuk için ve her bir ihlal için ayrı ayrı olmak üzere idari para cezası uygulanacaktır.
İş bu Genel Emir yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
İlanen tebliğ olunur.
Abdullah ERİN
Isparta Valisi
E-İmza